#Բավականէ սոցիալական արշավ

Բավականը կնոջ հայկական անուն է։ Համաձայն տարածված ավանդույթի՝ այն ծնողները, որոնք տղա են ցանկանում, բայց անընդﬔջ երկու կամ երեք դուստր են ունենում, փոքր դստեր անունը Բավական են դնում, որպեսզի այլևս աղջիկ չունենան։

Ծնունդների բնականոն սեռային հարաբերակցությունը կազմում է 102-106 տղայի դիմաց 100 աղջիկ։ Հայաստանում երեխաների ծնելիության բնականոն սեռային հարաբերակցության շեղումը ակնհայտ է դարձել դեռևս 1990-ականների սկզբին։ Ըստ Ազգային վիճակագրական ծառայության (ԱՎԾ) տվյալների՝ վաղ 2000-ականներին հարաբերակցությունը հասավ 120 նորածին տղայի դիմաց 100 նորածին աղջիկ։

ԵՐԵԽԱՅԻ ՍԵՌԻ ՆԱԽԱՊԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆԸ ՇՐՋԱՊԱՏՈՒՄ/ԸՆՏԱՆԻՔՈՒՄ

Ընտանիք

12.9%

5.2%

82%

Շրջապատ

36.7%

6.2%

56.3%

Տղաներին
Աղջիկներին
Հավասարապես
Չգիտեմ/ Հրաժարվում եմ պատասխանել

Հայկական ընտանիքներում գերազանցապես նախապատվությունը տրվում է տղա երեխաներին։ Այս նախապատվությունը, գումարվելով հղիության վաղ շրջանում պտղի սեռը պարզելու տեխնոլոգիաների մատչելիությանը, հանգեցրել է նորածինների սեռերի միջև բնականոն հավասարակշռության խախտման։

Շիրակ

10%

6.4%

83.6%

Լոռի

10.1%

3.2%

86.8%

Երևան

10.2%

4%

85.9%

Գեղարքունիք

11.3%

4.4%

84.4%

Կոտայք

13%

5.8%

81.3%

Վայոց ձոր

14%

4%

82%

Սյունիք

15.7%

8.6%

75.7%

Արարատ

16.5%

5.7%

77.8%

Տավուշ

16.7%

8.3%

75%

Արագածոտն

18.2%

3.4%

78.4%

Արմավիր

20%

7.9%

72.1%

Տղաներին
Աղջիկներին
Հավասարապես

Սեռով պայմանավորված հղիության արհեստական ընդհատումների տարածվածությունն ու պատճառները Հայաստանում, Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոն, զեկույց, Երևան, 2017

ԱՎԾ 2017թ. առաջին վեց ամիսների տվյալների համաձայն, ցուցանիշը բարելավվել է՝ կազմելով 110 տղա՝ 100 աղջիկ։ Այդքան կարճ ժամանակաﬕջոցում նման նվազումն, անկասկած, վկայում է հաջողության մասին։

ՏՂԱՆԵՐԻՆ ՏՐՎՈՂ ՆԱԽԱՊԱՏՎՈՒԹԱՆ ՊԱՏՃԱՌՆԵՐԸ

Սեռով պայմանավորված հղիության արհեստական ընդհատումների տարածվածությունն ու պատճառները Հայաստանում, Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոն, զեկույց, Երևան, 2017

Ցուցանիշը կայունացավ 2010-ականների սկզբին՝ 114 տղա/100 աղջիկ մակարդակում։ Ցուցանիշները այս տարիների ընթացքում փոփոխվել են ևս՝ ունենալով առաջընթաց։ 2016թ.-ի դրությամբ հարաբերակցությունը կազմում էր 111 տղա 100 աղջկա հաշվով։

Տղաների նախապատվության և աղջիկների թերարժևորման կանխարգելմանը ուղղված գլոբալ ծրագիր, ՄԱԲՀ հայաստանյան գրասենյակ, Երևան, 2018

Այսպիսով՝ հայաստանյան հասարակության ﬔջ դեռևս առկա է երեխայի սեռի հստակ նախապատվության երևույթը՝ հօգուտ տղա երեխայի: Երևույթի հիմքում աղջիկ երեխաների թերարժևորումն է, բայց հետևանքները լինելու են թե՛ ժողովրդագրական, թե՛ սոցիալական, թե՛ տնտեսական։ Այս պատճառով չափազանց կարևոր է հարցի շուրջ իրազեկվածության բարձրացումը, հանրային քննարկման խթանումն ու սոցիալական նորմերի փոփոխության խրախուսումը՝ հասարակության մեջ կանանց դերի բարձրացման ճանապարհով։

ԱՌԱՋԻՆ ՀՂԻՈՒԹՅԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿ ԵՐԵԽԱՅԻ ՍԵՌԻ ՆԱԽԱՊԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆ՝ ԸՍՏ ԲՆԱԿԱՎԱՅՐԻ

Գյուղ

35.7%

16.6%

47.7%

Քաղաք

29.5%

15.8%

54.8%

Տղաներին
Աղջիկներին
Հավասարապես

Տղա երեխային նախապատվություն տվողները հիմնավորում են դա նրանով, որ տղան տոհմը շարունակողն է, ունեցվածքի ժառանգորդը, հայրենիքի պաշտպանը, ապահովության երաշխավորը, հեղինակություն և ուժ է մարմնավորում: Մինչդեռ աղջիկ երեխային նախապատվություն տվողները նշում են, որ աղջիկը ծնողին «հասնողն» է, հոգևոր նեցուկը, տարեց հասակում ծնողի մասին հոգ տանողը:

Տղաների նախապատվության և աղջիկների թերարժևորման կանխարգելմանը ուղղված գլոբալ ծրագիր, ՄԱԲՀ հայաստանյան գրասենյակ, Երևան, 2018

Սեռով պայմանավորված հղիության արհեստական ընդհատումների տարածվածությունն ու պատճառները Հայաստանում, Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոն, զեկույց, Երևան

ՀՀ Օրենքը մարդու վերարտադրողական առողջության և վերարտադրողական իրավունքների մասին

Ներբեռնել տպագրական նյութեր

Տեղեկություն

ԸՆՏԱՆԻՔՈՒՄ ԵՐԵԽԱՅԻ ՍԵՌԻ ՆԱԽԱՊԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆ՝ ԸՍՏ ՄԱՐԶԵՐԻ

Իմանալ ավելին

UNFPA Armenia armenia.unfpa.org/en

ԿԻՍՎԻՐ ՔՈ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆՈՎ ԱՆԱՆՈՒՆ

Տեղեկություն

ԸՆՏԱՆԻՔՈՒՄ ԵՐԵԽԱՅԻ ՍԵՌԻ ՆԱԽԱՊԱՏՎՈՒԹՅՈՒՆՆ՝ ԸՍՏ ՄԱՐԶԵՐԻ

Իմանալ ավելին

UNFPA Armenia armenia.unfpa.org/en